Kategoriler
Çin gezi notları Gezi notları

Baisha Pazarı, Fuli, Li Nehri turu

Baisha Pazarı

Turistik olmayan, saf bir yerel pazar görmek istiyorsanız, Yangshuo yakınlarındaki Baisha pazarı ideal. Her ayın 1, 4, 7, 11, 14, 17, 21, 24, 27’sinde kurulan bu pazar, çevre köylerden gelen satıcılarla birlikte çok otantik ve zengin bir profil sergiliyor. Pazarda geleneksel bitkisel ilaç satanlardan sepet örenlere, berberden kasaba envayi çeşit esnaf görmek mümkün. Pazar yakınlarında minibüsten indikten sonra muz yaprağı içinde pişmiş baharatlı “sticky rice” (yapışkan pirinç) ile kahvaltımızı yaptık. Yapışkan pirinç, pilavlık pirinçten farklı bir tür. Pişince yumuşayıp birbirine yapışıyor. Hemen ardından tıbbi bitkilerin satıldığı bölüme girdik. Bir kenarda kupacı hastasına bambudan yapılmış kupaları yapıştırmıştı. Hasta sigarasını içiyordu. Geleneksel Çin tıbbında sigara zararlı sayılmıyor, ama fazlası iyi değil deniyor (Budizm’de bir şeyin uç noktalarının iyi olmadığı gibi bir inanç var).

Bambudan yapılmış geleneksel kupalarla kupa çekme.
Bambudan yapılmış geleneksel kupalarla kupa çekme.

IMG_8476

IMG_8463IMG_8424

Tıbbi bitkilerin satıldığı bölümde yüzlerce tür bitki vardı, tabi bunların ne olduğunu anlayamadık. Pazar esnafı, genellikle güleryüzlüydü ve mutlu görünüyorlardı. Pazarda yabancı olarak sadece biz vardık. Çin’de endüstriyel tarıma henüz geçilmediği (belki de hiç geçilmeyecek) için çok gösterişli sebze ve meyveler yok. Ancak, bilhassa kırsal kesimde yediğimiz yiyeceklerin hayli lezzetli olduğunu söyleyebilirim. Buna tavuk da dahil.

IMG_8420IMG_8415
Çin, dünyanın en eski tarım merkezlerinden birisi. Sabanın icad edildiği yer olarak biliniyor. Kömünizme kadar toprakların çoğu derebeylerin elindeymiş. Kömünist devrimden sonra toprak reformu yapılmış ve toprak köylülere dağıtılmış. 1956’da topraklar halk komünlerinin yönetimine verilmiş. Bu dönemde, köylülerin oluşturduğu komünler toprağı beraber işliyor, ürün eşit bölüşülüyormuş. 1958’de bireysel üretim tamamen yasaklanmış. Bu uygulama, daha fazla çalışanın daha fazla kazanmasını sağlamadığı için üretim azalmış. Yerel yöneticilerin üretim rakamlarını kağıt üstünde şişirmesi, tarım ürünleri ihracatı yapılması, çiftçilerin bir kısmının sanayiye kaydırılması gibi etkenlerin üzerine bir de kırlangıçla mücadele eklenmiş. Tahılları yedikleri için kırlangıçların öldürülmesi, çekirgelerin artmasına sebep olmuş ve bu olaylar zinciri dünya tarihinin en büyük açlık felaketine yol açmış, yaklaşık 30 milyon insan açlıktan ölmüş. 1962’de sistem yumuşatılarak bireysel toprak sahipliğine izin verilmiş ve 1976’da tamamen değiştirilerek her aileye üretim yapacağı bir toprak verilmiş. Günümüzde 300 milyon tarım çalışanı ile Çin dünyanın tarıma uygun arazilerin %8’i üzerinde dünyanın tarım üretiminin %20’sini yapıyor. Tarım sektörü oldukça sancılı, çünkü tarım topraklarının %10’unda ağır metal oranı yüksek, 2010 itibarı ile resmi verilere göre ürünün %5’inde limitlerin üzerinde tarım ilacı var, iç suların %43’ü toksik kimyasallar taşıyor. Çin hükümeti 2000’li yılların başından beri organik üretimi teşvik ediyor. Çin, 2011 itibarı ile dünyanın dördüncü büyük organik tarım üreticisi konumunda. Çin’in tarım politikaları öyküsü burada anlattığımdan çok daha karışık ve renkli. Bu öyküden tarım ve gıda politikaları ile ilgili herkes için çıkarılacak çok dersler var.

IMG_8410IMG_8393

Fuli Köyü 福利镇

Pazarda gezdikten sonra minibüse doluşup Fuli köyüne gittik. Ana gelir kaynağı yelpaze yapımı olan bu köyün mimarisi de iyi kötü korunmuş durumda. Köylüler, bildiğiniz normal boy yelpazelerden başka dekoratif amaçlı dev yelpazeler de yapıyorlar. İçlerinden resim yeteneği olalar bu yelpazelerin üzerine klasik Çin resimleri çiziyorlar. Tabii en sık yapılan resimlerden birisi de klasik Guilin manzaraları. Bir yelpaze atölyesinde yelpaze yapımını izledikten sonra bir yelpaze dükkanına girip ürünleri inceledik ve bir şey almadık. Köyde gezerken Rong kapıların eşiklerinin yüksek olmasına dikkatimizi çekti. Köylülerin inancına göre kötü ruhlar yüksek eşiklerden atlayamazmış ve böylece evin içine giremezlermiş.

IMG_8536 IMG_8495

Li Nehri gezisi

Köy gezimizi bitirince klasik bir Li nehri turu yapmak üzere yola çıktık. Rong’un tuttuğu motorlu bir tekneye binerek akıntı yönünde, Yangshuo’ya doğru 2 saat kadar süren bir seyahat yaptık. Yolculuk sırasında Guilin bölgesinin karstik tepeleri, ormanları ve tüm güzelliklerini doya doya görme imkanı oldu.

IMG_8619 IMG_8593IMG_8652

Yolculuğun sonunda yine Rong’un kiraladığı bir karabatak avcısı bizim için gösteri yaptı. Bu bölgede, özel eğitimli karabataklarla balık avcılığı yapma geleneği varmış. Boynuna bir halka geçirilen karabataklar, nehre dalarak gagaları ile balık yakalıyor ve bu balığı balıkçıya getiriyormuş. Balık tutma seansının sonunda karabatağın boynundaki halka çıkarılarak tuttuğu balıkların bir kısmı kendisine ödül olarak veriliyormuş. Günümüzde modern avcılık yöntemlerinin daha verimli olması nedeniyle bu yöntem terk edilmiş ama yaşlı birkaç balıkçı turistlere gösteri yapmak amacı ile bu işi sürdürüyorlar. Parayı tuttukları balıklardan değil ücretler ve bahşişlerden kazanıyorlar. Rong’un bizim için ayarladığı balıkçının meşhur biri olduğunu, daha sonra internette taratınca anladık. Daha önce National Geographic’te bile fotoğrafları çıkmış. Modelimiz, çok profesyoneldi ama biz o kadar profesyonel fotoğrafçılar olmadığımız için NG’deki kadar güzel fotoğraflar çekemedik.

IMG_8766 IMG_8714 IMG_8803 IMG_8790IMG_8828

Kategoriler
Çin gezi notları Gezi notları

Yangshuo, yemek kursu, tai chi

Yangshuo’nun gündüzü de geceleri de hayli renkli. Sokaklarda seyyar yiyecek satıcılarından giyim satıcılarına kadar her çeşit satıcı mevcut. Yiyecekler çok çeşitli. İtalyan mutfağından Alman sosisine, humustan Mc Donalds’a her türlü yabancı yiyecek bulunduğu gibi Çin’in yerel mutfaklarından örnekler de bol.

IMG_8198 IMG_8211 IMG_8229 IMG_8266 IMG_8269 IMG_8284IMG_8312
Yangshuo, yemek, tai-chi, Çince, kaligrafi kursları alabileceğiniz bir yer. Özellikle uzun süre kalacaklar için çevredeki köylerde makul fiyatlara konaklama sağlayan küçük oteller mevcut. Biz de Rong’un ayarladığı bir yemek kursuna katıldık. Cloud 9 isimli lokantada verilen yemek kursu, yarım günlük bir kurs. Her sabah ve öğleden sonra öğrenci varsa kurs yapılıyor. Bizi lokantada tombul, cana yakın, iyi İngilizce konuşan bir kadın karşıladı ve grubu toplayıp pazara götürdü. Pazarda bir yandan yemekte kullanacağımız malzemeleri alırken bir yandan da bize pazardaki meyve ve sebzelerle ilgili bilgiler verdi. Genel olarak bizim pazarlara benzemekle birlikte detaylarda bir hayli farklı bir pazardı. Örneğin zencefilin türleri olduğunu bu alışveriş sırasında öğrendim. Kabak, salatalık gibi sebzelerin bizden daha farklı türleri mevcuttu ve bambu filizi gibi bizim hiç kullanmadığımız malzemeler de vardı. Bir hayli büyük ve otantik olan bu pazar, üstü kapalı ve sabit bir mekan. Haftanın her günü ziyaret edilebilir. Pazarın en arka sırasında köpek ve kedi eti satan kasaplar var. Bu kasaplara ait fotoğrafları buraya koymadım, rahatsız olanlar olabilir diye düşünüyorum.

Öğretmenimiz bize pazardaki sebzeleri anlatıyor.
Öğretmenimiz bize pazardaki sebzeleri anlatıyor.
Bu da yenilebilir bambu.
Bu da yenilebilir bambu.

Malzemeleri aldıktan sonra lokantaya gidip kurslar için özel hazırlanmış bir salona gittik. Burada iki sıra halinde tek ocaklı setler hazırlanmış. Yemeklerde kullanılan baharat, sos gibi malzemeler de hazırlanmıştı. Yer fıstıklı hıyar salatası, wokta tavuk (Gong bao chicken), patlıcan kızartması ve Çin mantısı yaptık. Daha sonra yaptığımız yemekleri restaurant bölümüne taşıyarak yedik. Herkese bir su verdiler, başka içecekler isteyen parasını ödedi.
Çin yemekleri ile ilgili iseniz bu kursa mutlaka gitmenizi öneririm. Zira, Çin mutfağının kendine özgü tekniklerinden belli başlılarını görme ve uygulama imkanınız oluyor. Ateşin altını kısıp açma, su ekleme gibi bazı püf noktalarını da söylüyorlar.

Kursa başlamadan önce malzemeler hazırlanmıştı.
Kursa başlamadan önce malzemeler hazırlanmıştı.
Kursun sonunda yaptığımız yemekleri afiyetle yedik.
Kursun sonunda yaptığımız yemekleri afiyetle yedik.

Yangshuo’da birkaç tai-chi kursu var. Bunlardan birisini seçmek zor, çünkü elinizde web sayfalarından başka sağlam bir veri yok. Ben Yangshuo’daki tek kadın ustanın yönettiği Long Tou Shan okulunu seçtim. Önceden e-mail atarak iki tam gün ders için randevu aldım. http://longtoutaichi.com/
Bu okulu Luo Mei Juan (kısaca Mei) yönetiyor. Yangshou’ya 5 km uzakta Chao Long köyünde yer alan okul, doğa ile iç içe ve çevrede bölgenin tipik dağları ile yeşillikleri geleneksel Çin manzarasını tamamlıyor. Ben gittiğimde Mei, yatılı öğrenciler için yeni bir otel inşaatı ile uğraştıklarını söyledi. Kursun haftalık ücreti, otel ve üç öğün vejetaryan yemek de dahil 1750 RMB, yaklaşık 600 TL. İlk gün Mei yoktu ve oğlu Zhou Da Zhu bana özel ders verdi. Yirmili yaşlarda olan bu genç adam Çin şampiyonu falan olmuş başarılı bir sporcu. Zamanımızın önemli bir kısmını çigong çalışarak geçirdik. Ertesi gün beni Üstad Mei karşıladı. Ufak tefek bir Çinli kadın olan Mei, komplekssiz, sıcak kanlı ama kendinden emin bir hoca. Ensesinde gözleri var ve yaptığınız hataları hemen görüyor. Bir daha Yangshuo’ya gidersem yine ondan ders almaya karar verdim.

Mei Hoca ile birlikte.
Mei Hoca ile birlikte.

Mei, bir kung fu hocasının kızı. Ama babası kendisine bir şey öğretmek istememiş. Karı kısmısının bu işlerle ne ilgisi var diye düşünürmüş. Mei, biraz aklı ermeye başlayınca başkalarından eğitim almış. Aslında Çin’de son bin yıldır ağır bir erkek egemen toplum var ve komünist yönetim bu zihniyetle çok mücadele etmiş. Günümüzde benim gözlemlerime göre Çin’de kadının yeri Türkiye’den daha iyi durumda ama hala bazı feodal kalıntılar mevcut. Komünizmden hoşlanıp hoşlanmamamız ayrı bir mevzu ama, sağlık ve kadın konusunda gerçekten çok yol katetmişler.
Mei, aralarda sadece sıcak (bildiğiniz sıcak) su içilmesine izin veriyor. Aralardaki sohbetlerimizde Çinlilerin çoğunun tai chi öğrenmek için para verme alışkanlıkları olmadığını, çoğunun parklarda kusurlu bir tai-chi öğrendiğini söyledi.

Kategoriler
Çin gezi notları Gezi notları

Yangshuo

Guilin yakınlarındaki bu 300 bin nüfuslu şehir, 70’li yıllarda kendi halinde bir kasaba iken, Çin’in yavaş yavaş turistik hale gelmesi ile batılı ucuzcu turistler tarafından keşfedilen, giderek büyüyen bir yer. Li nehri ve Guilin bölgesinin karstik özelliklerinin en iyi görülebildiği bölgelerden birisi olan bu şehir, zamanla Çinli turistler tarafından da keşfedilmiş. 2005 yılında yerli turistlerin sayısının yabancı turistleri geçtiği görülmüş, günümüzde ise turistlerin ezici çoğunluğu Çinli. Bir zamanlar sakin, sessiz, ucuz, doğal güzelliklerin yanıbaşınızda olduğu bu şehir, günümüzde Çin’in Bodrum’u olmuş durumda. Gece mekanları, canlı müzik, kalabalık sokaklar ve (Çin standartlarına göre) yüksek fiyatlar şehrin karakteristik özellikleri haline gelmiş. Yine de bir iki kilometre şehir dışına çıkınca doğa ile başbaşa kalabildiğiniz, birkaç kilometre yürüyerek otantik köylere ulaşılabilen, turizm endüstrisi geliştiği için günübirlik gezilerin ve faaliyetlerin bol olduğu bir yer.

{google_map}Yangshuo|zoom:5|lang:system|width:100%|height:300{/google_map}
Yukarıda karstik özellikler diye bir laf ettim, bunu biraz açmak lazım. Kireçtaşı ve benzeri suda çözünen kayalardan oluşan, suyun etkisi ile kendine özgü yer şekilleri alan jeolojik yapıya karst deniyor. Guilin bölgesinde Lijiang Nehri (kısaca Li Nehri de deniyor) ve dalları, rüzgarın da yardımıyla çok sayıda sivri dağdan meydana gelen kilometrelerce karelik bir alan oluşturmuş. Bu dağlar, klasik Çin resminin ilham kaynaklarından bir tanesi ve dağları görünce ben bunları bir yerden tanıyorum diyorsunuz.

guilin
Detay, One Thousand Li of Rivers and Mountains (千里江山圖). Wang Ximeng, 1200 yılı civarı

IMG_8644

Guilin bölgesi, Çin’in en güzel ve en fotoğrafik bölgelerinden birisi. Yer şekilleri ve doğal güzelliklerinin yanısıra değişik etnik grupları barındırması, pirinç terasları, zengin yemek kültürü nedeniyle turistik açıdan cazip bir bölge. 23 günlük Çin gezimizin bir haftalık bölümünü bu bölgeye ayırdık. Bizi gezdirmesi için de bir rehber bulduk. Rong, benim Amerikalı bir blog yazarından öğrendiğim bir rehber. İsmi Rong yazılıyor ama Yom diye okunuyormuş. Niye öyle olduğunu anlayamadım. Kendisinin http://www.yangshuo-china-guide.com/ diye bir web sitesi var, oradan iletişim kurabilirsiniz. Rong, ilk otel seçimi dışında bizi genellikle memnun etti. Otelin hikayesini aşağıda anlatacağım. Kendisinden yemekler hariç bir paket fiyat aldık. Havaalanından alıp tren garına bırakacak şekilde bir haftalık bir gezi planladık. Rong, bölgeyi iyi tanıyan, kırklı yaşlarda, bir hayli ufak-tefek, çok cana yakın ve dost canlısı bir rehber. Bölgede rehber ihtiyacınız olursa tavsiye ederim. Rong aslında ilkokul mezunu ve İngilizceyi kendi çabalarıyla öğrenmiş. Gençken, Yangshuo’ya turistler gelmeye başlamıştı ve İngilizce’nin zamanla önem kazanacağını sezdim, turistlere takılarak İngilizce öğrenmeye başladım diye anlatıyor. Çin’de rehberlik lisansı almak için devletin sınavlarına falan girmek gerekiyor. Rong, köyde doğmuş, cahil ve çok yoksul bir ailenin çocuğu olmasına rağmen bir şekilde o sınavları geçip rehber olmayı becermiş. Tabii bu rehberlik yerel bir rehberlik, örneğin Pekin’de bu işi yapamıyor. İngilizcesi derin mevzulara girmeye izin vermiyor ama rutin rehberlik hizmetleri için yeterli. Rong evlenip iki çocuk yapmış ama kocası genç yaşta ölmüş. İki çocuğunu tek başına büyütmüş. Şimdi kızı üniversite mezunuymuş ve part time bir işte çalışıp ciddi bir iş arıyormuş, oğlu daha küçükmüş. Bir hayli eziyetli bir hayatı olmasına rağmen canlı, neşeli ve enerjik bir insan.

Rehberimiz Rong ile birlikte.
Rehberimiz Rong ile birlikte.

Wuhan’dan uçağa binip yaklaşık 1,5 saatlik bir yolculuktan sonra Guilin’de indik. Rong bizi şöförlü bir minibüsle karşıladı. Yaklaşık bir saatlik bir yolculuktan sonra Yangshuo’ya vardık ve otele yerleştik. Oteldeki odalar rutubet kokuyordu ve banyoları iyi temizlenmemişti. Gece uyuduktan sonra sabah buluştuk ve oteli değiştirmeye karar verdik. Rong gelince oteli değiştirmek istediğimizi, gerekirse ücret farkını ödeyeceğimizi söyledik. Bu aşamada Rong kısa devre yaptı. Neyse sonra, parayı peşin ödediğini ve parayı geri almanın zor olduğunu söyledi ve otel müdürünü çağırdı. Otel müdürü 40 yaşlarında bir adamdı. Anlamaz gözlerle şikayetlerimizi dinledikten sonra bize ön cephedeki odaları gösterdi. Bu odalar daha büyük ve aydınlıktı ve rutubet kokmuyordu. Bu odalara taşındık ama oralarda da lavabonun su kaçırması gibi daha ufak problemlerle karşılaşacaktık. Aslında bu otel iyi bir şey yapmak niyetiyle yola çıkılıp görgüsüzlükten ve bilgisizlikten iyi işletilemeyen bir oteldi. Çin’de kaldığımız en kötü otel olarak kayıtlara geçti. Neyse, kahvaltı için Rong bizi Çinlilerin işlettiği bir İsrail lokantasına götürdü. O sırada Tolga bankaya döviz bozdurmak için gitmek istediğini söyledi. Rong Tolga’yı motorsikletinin arkasına atıp güçlükle götürdü ama fazla gidememiş olmalılar ki birazdan geri döndü. Tolga’nın yolun kalan kısmını yürüyerek gittiğini öğrendik.

Rong Tolga'lı motorsikleti sürmeye çalışırken.
Rong Tolga’lı motorsikleti sürmeye çalışırken.

Kahvaltıdan sonra kadın şöförlü bir minibüs gelip bizi Jiuxiang Köyü’ne götürdü. Yangshouo’nun 10 km kadar doğusunda olan bu köy, bir hayli eski ve arada yeni binalar olsa da otantik mimariyi görmek mümkün oluyor. Li nehrinin bir kolu olan Yulong nehri üzerinde yer alıyor. Köyün yakınlarında Fuli Köprüsü var. Bizim Karadeniz’deki taş köprüleri andıran bu köprü, 500 yıl önce yapılmış. Gittiğimizde yağmur yeni yağmıştı. Her yer çamurdu. Gökyüzü gri renkteydi ve kötü bir ışık vardı. Bu güzel köprüyü ancak tarif eden bir fotoğraf çekebildim.

Fuli Köprüsü
Fuli Köprüsü
Yerfıstığı hasadını taşıyan köylü.
Yerfıstığı hasadını taşıyan köylü.
Rong bize yerfıstığı ikram ederken.
Rong bize yerfıstığı ikram ederken.
IMG_7959
Çeltik hasadı yapanlar.

Köprü ve çevresini gezdikten sonra köye gittik. Köydeki sokaklardan yürüyerek yine eski bir taş köprü olan Yulong köprüsüne vardık. Bu köprünün etrafında turistik tesisler ve çok sayıda kiralık tekne vardı. Daha sonra köyün içini ve çevresini gezdik. Akşam minibüs bizi alarak Yangshuo’ya geri götürdü.

Köydeki bir duvara aslmış sağlıkla ilgili eğitim afişi.
Köydeki bir duvara asılmış sağlıkla ilgili eğitim afişi.
Yulong nehrindeki geleneksel bambu tekneler.
Yulong nehrindeki geleneksel bambu tekneler.

{google_map}旧县村 旅游胜地|zoom:12|lang:system|width:100%|height:300{/google_map}