Çin’de pek çok ilginç şey gördüm ama bunlardan iki tanesi sahiden akıl mantık almayan şeylerdi. Bunlardan birisi Çin Seddi, diğeri de Terrakotta Askerleri. Terrakotta Askerlerini sonraya bırakalım, Çin Seddinden bahsedelim.
Çin seddi’nin yapılışının başlıca amacı, Çin’in kuzeyinde yaşayan göçebe kavimlerin (başta Türkler ve Moğollar) istilasını engellemek. Yine de Çin Seddi’ni görünce bunu açıklamanın bu kadar basit olamayacağını anlıyorsunuz. Çünkü o kadar uzun zamana yayılmış ve o kadar çok insan gücü ve kaynak harcanan bir yapı ki sadece savunma ile açıklamak zor. Öte yandan, yer yer duvarların aşılmasının o kadar zor olmayacağını görüyorsunuz, çünkü alçak olduğu yerler var. En yakın şehre yüzlerce kilometre uzakta bir duvara birkaç yüz kişinin saldırması ile aşılması gayet mümkün görünüyor. Duvarların yapılmasının ek anlamları da olduğunu başka pek çok insan düşünmüş. Örneğin kaçanları yavaşlattığı, anıtsal bir yapı olduğu için İmparatorun haşmetini gösterdiği gibi çeşitli görüşler var. Duvarın sınır işlevi gördüğü, nüfus hareketlerini kontrol etmek için kullanıldığı da düşünülüyor.
Çincesi “Uzun Duvar” (长城) anlamına geliyor. Milattan önce 7. yüzyılda küçük devletler tarafından parçalar halinde yapımına başlanmış. Milattan önce 3. yüzyılda Çin’in ilk İmparatoru Qin Shihuang, duvarı kuzeydeki Xiongnu kavmine karşı savunma için düzenlemiş. Xiongnu’ların Hunların öncülü olduğu düşünülüyor. Sonraki yüzyıllarda sürekli yenilenmiş, tamir edilmiş, yıkılan yerleri tekrar yapılmış, ekler yapılmış ve bugünkü duvarın çoğu Ming Hanedanı zamanından kalma (14.-17.yüzyıllar). En son 1600 yılı civarında Mançu saldırılarına karşı işe yaramış. 17. yüzyılın sonlarında Çin sınırı kuzeye doğru genişlediği için Çin Seddi işlevini kaybetmiş ve ondan sonra ilgilenilmemiş. 1987 yılında UNESCO kültür mirası olarak kabul edilmiş. Çin’in kuzey bölgesinde, Çin sınırına paralel uzanan 8850 km uzunluğunda bir yapı. Tüm duvarın dalları ve kolları ile toplam 21000 km olduğu söyleniyor.
Çin seddi üzerinde aralıklı olarak gözetleme kuleleri, küçük askeri binalar, tapınaklar var. Duvarın kimi bölgelerinde kilometrelerce at arabası sürebilecek yollar mevcut. Duvar, kimi yerde düzlüklerde uzanıyor, kimi yerde dağların üstünden aşarak inişli çıkışlı ve estetik olarak çok etkileyici görüntüler sergiliyor.
Turistik açıdan, en çok Pekin’e yakın bölgeleri biliniyor. Pekin’den gidilebilecek dokuz farklı duvar bölgesi var. Bunlardan en meşhuru Pekin’den 72 km uzaktaki Badaling (八达岭). Bu bölge bakımlı, iyi restore edilmiş, güvenli, etraflarında lokanta, otel gibi turistik tesisler mevcut. Kötü tarafı ise her zaman kalabalık olması, hatta tatil günlerinde yürümenin bile zor olduğu söyleniyor. Bu bölge, fotografik açıdan da çok tatmin edici değil. Bunun nedeni nisbeten düz bir bölge olması ve sürekli vizörünüze giren onlarca insan. Ancak, zamanınınz ve paranız kısıtlıysa en iyi seçenek de bu gibi görünüyor.
Diğer bölgelerin ise kendine özgü başka problemleri var kimi uzak, kimi bakımsız olduğu için tehlikeli. Biz, incelemelerimiz sonucu Jinshanling’den Simatai (司马台) bölgesine yürümeyi düşündük. Aradaki mesafe 8 km. Gideceğimiz sırada Simatai’nin bakım nedeniyle kapalı olduğunu öğrenince, Jinshanling’e gidip, duvar üzerinde birkaç saatlik bir yürüyüşten sonra dönmeye karar verdik.
Jinshanling 金山岭
Jinshanling, Çin seddinin belki en güzel bölgesi. Dağların üstünden aşan, son derece fotoğrafik, Pekin’e uzak olduğu için de kalabalık olmayan bir yer. Tabii uzak olduğu için burayı ziyaret etmek hem masraflı hem de tam bir gününüz gidiyor.
Pekinden Jinshanling 154 km ve 2,5 saat kadar sürüyor. Kaldığımız otelden bizi oraya getirip götürecek şoförlü bir minibüsü yaklaşık 250 dolara ayarladık. Şöfor çok az İngilizce biliyordu, ama iyi kötü anlaştık. Bizi girişe bıraktıktan sonra bir dönüş saati verdi ve oralarda oyalandı. Kapıda bilet aldık, 65 RMB. İsterseniz 40 RMB daha ödeyip teleferikle yukarılara çıkabiliyorsunuz. Ben biraz arkada kalıp oyalandım, bizim ekip teleferiğe binmiş ve tepeye yakın bir yerde teleferik bozulmuş. Havada bir süre sallandıktan sonra teleferiği çekip kazazedeleri çıkarmışlar. Bütün bu olanlardan habersiz şekilde teleferiğe gidip beklemeye başladım. Oradaki görevliler bana bir şekilde teleferiğe binemeyeceğimi söylediler ama teleferiğin bozulduğunu anlatamadılar. Tipimi mi beğenmediler acaba diye düşünerek teleferik binasından çıkıp merdivenleri tırmanmaya başladım. Güneşli, güzel bir gündü yavaş yavaş merdivenleri tırmanıp Çin seddine ulaştım. Orada birkaç saat dolaşıp fotoğraflar çektim. Gerçekten görülmeye değer, vahşi doğanın içinde en az 400 yıllık bir duvarın üzerinde dolaşmak mutluluk verici bir olay.
